Phân loại cá rồng Huyết Long

Super red là tên gọi quốc tế cho dòng cá rồng màu đỏ Châu Á. Việt Nam chúng được mệnh danh HUYẾT LONG. Nguồn gốc dòng Huyết Long phân bố ở thượng lưu sông Kapuas và vùng hồ Sentarum, tỉnh Tây Kalimantan, đảo Borneo, Indonesia.



Hồ Sentarum là một tập hợp gồm vô số những hồ nhỏ ăn thông với nhau bằng hệ thống kinh rạch chằng chịt và đổ ra sông Kapuas. Vùng này phủ đầy bùn đất phát sinh từ lá cây và gỗ mục tạo ra môi trường sống hoang dã cho loài cá sơ khai này, dòng nước đen và nguồn thức ăn đa dạng có tác động tích cực lên màu sắc và hình dạng của chúng. Sự đa dạng về môi trường sinh thái này có thể là nguyên nhân tạo ra vô số những đặc điểm phân hoá ở loài Huyết Long. Chẳng hạn một số cá thể có thân rộng, một số khác có đầu hình muỗng (spoon head), một số có màu rất đỏ hay một số lại có màu nền rất sậm. Nghiên cứu của các nhà khoa học ở trường Đại học Quốc gia Singapore vào năm 2005 trên 41 cá thể huyết long hoang dã cho thấy độ khác biệt về gen giữa các cá thể là khá lớn, điều này chứng tỏ sự tồn tại của những dòng cá huyết long khác nhau. Tuy nhiên, các nhà khoa học lại không đề cập gì đến đặc điểm bề ngoài của chúng. Việc nghiên cứu xa hơn trong tương lai có lẽ sẽ gặp nhiều khó khăn vì số lượng cá huyết long đang bị suy giảm nghiêm trọng do những biến đổi về môi trường mà chủ yếu là việc khai thác rừng.

Hiện tại huyết long đứng hàng thứ hai sau quá bối đầu vàng về giá cả, tuy nhiên có những chú huyết long xuất sắc còn đắt hơn cả Quá bối. Thời gian phải chờ đợi, từ 4-6 năm, để cho huyết long trưởng thành và ép giống là lý do tại sao huyết long đã quá đắt trong quá khứ . Tuy nhiên, ngày nay, vì các trại cá rồng đang có giấy phép của CITES để nuôi, ép giống và kinh doanh tại Singapore, Maylaysia và Indonesia đã tạo nên thặng dư và làm chên lệnh cán cân cung va cầu, nên giá thành của huyết long đã phần nào giảm bớt rất nhiều.

Huyết long thường được biết qua tên phổ thông là huyết long loại 1. Loại này sau khi trưởng thành khoảng đô 3-4 năm tuổi hay đôi lúc lâu hơn thì phần nấp mang, vây lưng, hậu môn và đuôi , cùng với các hàng vẩy trên cơ thể sẽ chuyển màu thành màu đỏ rực . Ấn tượng khi thấy một con Huyết Long, thuần chủng thật to lớn uy nghi và oai vệ bơi lội trong bể quả thật là một hình ảnh khó quên cho nhiều người . Vẻ đẹp của huyết long quá quyến rủ đến độ như bị nghiện cho những người yêu thích chúng được biểu hiện qua bằng chứng là chúng luôn được giới thưởng ngoạn săn lùng để mua .

Thực tế, dựa trên màu sắc của chúng, những nhà kinh doanh cá rồng trước đây đã chia Huyết Long thành hai loại đó là “chili red” phân bố ở vùng phía Nam và “blood red” phân bố ở vùng phía Bắc hồ Sentarum.
- Chili Red: Cá có màu đỏ tươi, thân rộng và dày, dày đều từ đầu cho đến đuôi. Loại “chili red” có nền xanh “green-based”, đầu hình muỗng (spoon head) và đuôi hình thoi. “chili red” có mắt màu đỏ và to. Mắt “chili red” lớn đến nỗi có khi viền ngoài của nó “chạm” đến đầu và hàm dưới

- Blood red : Cá có màu đỏ sậm, thân dài và mảnh, thuôn về phía đuôi. loại “blood red” có màu đỏ sậm, nền đen nâu “dark-based”, đầu hình viên đạn (bullet head) và đuôi hình quạt. loại “blood red” có mắt nhạt màu và nhỏ hơn. Đuôi của “blood red” hình quạt trông đẹp hơn đuôi hình thoi của “chili red”.



Đặc điểm này phát triển khi cá còn non giúp chúng ta có thể phân biệt được 2 loại cá một cách dễ dàng.
Huyết long máu có nhiều hơn về số lượng, nên giá cả của chúng cũng vì thế mà rẻ hơn đôi chút so với huyết long ớt . Huyết long ớt khan hiếm hơn về số lượng, nên giá cũng sẽ đắt hơn huyết long máu. Về phần màu sắc đỏ, huyết long máu sẽ lên màu nhanh hơn huyết long ớt, nhanh nhất có thể từ 1 năm và kéo dài cho đến 3 năm. Khả năng lên màu đỏ sớm là lý do tại sao huyết long máu rất được ưa chuộng trong giới chơi cá rồng, nên phẩm chất cá rồng huyết long con đắt hay rẻ là bởi lý do đó.

Dù có khác biệt, cả hai đều chuyển sang màu đỏ thực thụ khi đến tuổi trưởng thành. “Chili red” lên màu chậm hơn 1-2 năm so với “blood red” nhưng màu tuyệt đẹp với loại vảy bản mỏng “thin frame”. Quá trình lên màu của cả hai tương tự như nhau. Màu cam thường là màu trung gian trước khi cá chuyển sang màu đỏ. Cá biệt có con đến 8 tuổi mà vẫn nhợt nhạt nhưng bỗng lên màu đỏ rực chỉ trong một thời gian ngắn làm người nuôi ngỡ ngàng. Việc đánh giá về huyết long đôi khi gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi nhiều nỗ lực và kiên nhẫn để phát hiện ra tiềm năng thực sự của một con huyết long non.

“Chili red” và “blood red” là tên gọi của các loại cá rồng hoang dã. Nên nhớ rằng các cá thể hoang dã bị cấm mua bán vì chúng là động vật cần được bảo vệ. Các trang trại cá cảnh thường lai chéo hai loại cá này với nhau để cho ra giống huyết long “super red”, cho nên trên thực tế, dòng huyết long thuần chủng đúng nghĩa không hề tồn tại trên thị trường cá cảnh cho dù có những cá thể mang đặc điểm của “chili red” hay “blood red”. 

Cá huyết long chất lượng cao thường có màu vây đỏ sậm và đều ngay từ khi còn nhỏ. Chúng còn có màu sắc nổi bật và lưng thật sậm màu. Những con cá đẹp cũng có nhiều màu ánh kim trên thân. Đặc điểm này hiện rõ khi quan sát cá dưới ánh sáng tự nhiên. Khi cá đạt 25-30 cm, nắp mang và viền vảy phải có màu tím hay đỏ nâu, còn nếu chỉ hanh vàng là không đạt. 
Huyết long loại hai như "Banjar red" cũng thường được bán lẫn lộn như huyết long chính hiệu nhưng có thể nhận biết vì vảy và vây của chúng luôn nhạt màu hơn. Những loại huyết long thương mại khác như “golden red” và “orange red” cũng là cá lai và không bao giờ đạt đến màu đỏ thực sự. Tuy nhiên, nếu cá kém chất lượng được cho ăn chất lên màu thì rất khó phân biệt vì chúng cũng đỏ rực như huyết long.

Người nuôi cá không nên ham rẻ, tốt nhất là mua cá từ nguồn cung cấp uy tín, cá có gắn chip và cấp giấy chứng nhận đàng hoàng.

Như tất cả các giống loại cá rồng Á Châu, trại cá cũng có những tiêu chuẩn để đánh giá phẩm chất của Huyết Long. Ví dụ, một con huyết long có tên gọi là Ruby red (huyết long xanh/tím) , có vây , môi, cặp râu thật đậm đỏ, và hàng vẩy màu xanh đậm sẽ có giá rất cao ở kích thước từ 12-15cm . Loại Ruby Red này giá còn đắt hơn cả loại Quá bối hạng trung bình . Vì thế, đối với những con huyết long có phẩm chất thuộc hàng tuyệt phẩm, sẽ nhìn đẹp, và đắt giá hơn bất kỳ con Quá bối nào . Tương tự như thê, giống loại kim long hồng vỹ nếu vì vài đặc điểm hiếm quý và đẹp nào cũng có thể đắt giá hơn huyết long . Sự đột biến của genes, và kết quả của ép giống đồng huyết thường tạo nên những bất ngờ tuyệt vời .

Các giống loại lai tao sau đây được tạo nên để kích thích sự mong chờ và thỏa mản yêu cầu của giới tiêu thu , và đã được thấy quảng cáo và bay bán trên thị trường trong vài năm qua . Đây là kết quả của nhiều công sức và tìm tòi bởi những trại cá rồng lưu tâm để ý . Mổi khi có một giống loại mới được cho ra đời, thời gian cần thiết đòi hỏi khoảng 8-9 năm . Mổi một thê hệ cần khoảng 4-5 năm để trưởng thành, và cần thêm khoảng 2 thế hệ tiếp nối để xác quyết được khả năng lai tạo và nhân giống chúng . Để có thể thực hiện được chuyện này, các trại cá cần phải có vốn đầu tư và kiên nhẩn để có thể thành công .

HUYẾT LONG LOẠI 1.5

Hay còn được gọi là Banjar Red . Đây là giống loại được nhân giống từ
Huyết Long X Thanh long/Thanh long chỉ vàng . Thông thường các trại cá rồng sẽ lựa ra các con huyết long với phẩm chất dưới trung bình cho nhân giống với thanh long hay thanh long chỉ vàng có phẩm chất cao để tạo nên loại huyết long loại 1.5 này . Đã có nhiều trường hợp được biết là các lái cá không uy tín đã cho huyết long 1.5 ăn màu kích thích, để bán đi với giá của huyết long loại 1 .

Kết quả của các cuộc tình có tính toán này là bầy cá con với hình thù và vóc dáng của thanh long/thanh long chỉ vàng, và vây/vi/kỳ có màu sắc phản phất của huyết long . Đôi lúc, một số chấm đỏ li ti có thể xuất hiện bên dưới của hàm dưới của loại này . Một số huyết long 1.5 được coi là đẹp, sẽ có hàng vây đỏ như huyết long loại 1, nhưng sẽ không bao giờ có được căp râu và đôi môi đỏ gợi tình và quyến rủ của huyết long .

Huyết long loại 1.5 sẽ có phần miệng tròn và không sắc cạnh như huyết long loại 1 . Những lằn chỉ đen (xương gân) trên vẩy của vây đuôi, lưng và hậu môn là những đường thẳng chứ không có hình dạng chữ Z . Hiện tại chỉ có vài trại cho nhân giống loại này, và giá trị kinh tế thấp .

HUYẾT LONG LOẠI 2

Thay vì cho nhân giống huyết long loại một với phẩm chất dưới trung bình với TL/TL chỉ vàng với phẩm chất tốt như huyết long loại 1.5 , giờ đây huyêt long loại 1 dưới trung bình sẽ được cho nhân giống với TL/TL chỉ vàng dưới trung bình để tạo nên huyết long 
loại 2 . Hiện tại chỉ có một số ít trại cá bên Indonesia cho nhân giống loại này .
2 :Thanh long có kích thước tối đa khoảng 60 cm, Thanh long có những đặc điểm khác hẳn với với giống loại Quá bối, Huyết Long và Kim Long hồng Vỹ với phần vây lưng, đuôi và hậu môn có màu nâu thẩm chứ không đỏ, trên các hàng vẩy códấu ấn của hình móng ngựa . Đặc điểm vành móng ngựa này sẽ ngày càng rỏ dần theo năm tháng và kích thước của thanh long . Hai hàng chỉ với những lổ nhỏ li ti chạy dọc theo thân cá trên hàng vẩy thứ 3rd được thể hiện rất rỏ ràng , kể cả khi thanh long còn nhỏ. Lưng màu xanh sậm, thân màu bạc hay phớt xanh, màng vây màu xanh tím (đặc điểm chính để phân biệt với loài thanh long Borneo), tia vây màu đỏ nâu. Ở những cá thể trưởng thành, vùng xung quanh mắt chuyển sang màu xanh ngọc. Chúng thường có dạng đầu hình viên đạn. Điều nữa cần để ý đó là ở đảo Borneo có cả hai loài thanh long là thanh long thường (Scleropages formosus) và thanh long Borneo (Scleropages macrocephalus).